Na dzień 13 marca 2020 zaplanowaliśmy szkolne obchody Dnia Liczby Pi, które obchodzone są 14 marca każdego roku. Ponieważ w tym roku była to sobota, przełożyliśmy obchody o jeden dzień, na piątek. Z powodu zawieszenia zajęć w szkole postanowiliśmy je przełożyć na 30 kwietnia 2020.

Pięć pierwszych cyfr liczby Pi w jej rozwinięciu dziesiętnym to 3,1415. Można tam znaleźć datę 14 marca (3,14), dlatego tego dnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Liczby Pi. W dalszej kolejności znaleźliśmy tam datę 1 maja (3,1415), który jest dniem wolnym od szkoły, dlatego wybraliśmy ostatni dzień nauki przed tą datą, czyli 30 kwietnia. W ostatnim tygodniu kwietnia we wszystkich klasach naszej szkoły zostały przeprowadzone lekcje, na których uczniowie poznali historię liczby Pi, dawniej zwanej LUDOLFINĄ lub STAŁĄ ARCHIMEDESA i dowiedzieli się, dlaczego dla matematyków jest ona taka ważna. Podczas zajęć uczniowie zapoznali się z fiszkami, na których znajdowały się wiadomości, które chcieli przekazać im nauczyciele. Uczniowie dowiedzieli się z nich, że jako pierwszy wartość liczby Pi, z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku, obliczył Archimedes w III w. p.n.e. Jej znaczenie odkryli ci, którzy wymyślili koło, czyli Sumerowie. Informacje o Pi znajdują się też w Piśmie Świętym, bo liczba ta pojawia się przy okazji budowy świątyni Salomona. Pi badali również Egipcjanie, którzy podawali, że jest to 16/9 podniesione do kwadratu, co było dosyć dokładnym przybliżeniem tej liczby. Pi jest jedną z pierwszych odkrytych przez człowieka liczb niewymiernych. Oznacza ona stosunek długości obwodu koła do długości jego średnicy.

Na koniec lekcji o liczbie Pi uczniowie napisali zdalnie test o tej tajemniczej liczbie na platformie quizziz.com. Lekcja ta była także okazją do zapoznania się z twórczością jednej z naszych patronek – laureatką Literackiej Nagrody Nobla. Wisławą Szymborską. Wśród wierszy napisanych przez poetkę znalazł się wiersz pod tytułem “Liczba Pi”, który był doskonałym podsumowaniem tegorocznego spotkania z liczbą Pi w naszej szkole w 2020 roku.

Wiesława Gruszka

Liczba Pi

Podziwu godna liczba Pi
trzy koma jeden cztery jeden.
Wszystkie jej dalsze cyfry też są początkowe,
pięć dziewięć dwa, ponieważ nigdy się nie kończy.
Nie pozwala się objąć sześć pięć trzy pięć spojrzeniem,
osiem dziewięć obliczeniem,
siedem dziewięć wyobraźnią,
a nawet trzy dwa trzy osiem żartem, czyli porównaniem
cztery sześć do czegokolwiek
dwa sześć cztery trzy na świecie.
Najdłuższy ziemski wąż po kilkunastu metrach się urywa.
Podobnie, choć trochę później, czynią węże bajeczne.
Korowód cyfr składających się na liczbę Pi
nie zatrzymuje się na brzegu kartki,
potrafi ciągnąć się po stole, przez powietrze,
przez mur, liść, gniazdo ptasie, chmury, prosto w niebo,
przez całą nieba wzdętość i bezdenność.
O, jak krótki, wprost mysi, jest warkocz komety!
Jak wątły promień gwiazdy, że zakrzywia się w lada przestrzeni!
A tu dwa trzy piętnaście trzysta dziewiętnaście
mój numer telefonu twój numer koszuli
rok tysiąc dziewięćset siedemdziesiąty trzeci szóste piętro
ilość mieszkańców sześćdziesiąt pięć groszy
obwód w biodrach dwa palce szarada i szyfr,
w którym słowiczku mój a leć, a piej
oraz uprasza się zachować spokój,
a także ziemia i niebo przeminą,
ale nie liczba Pi, co to to nie,
ona wciąż swoje niezłe jeszcze pięć,
nie byle jakie osiem,
nie ostatnie siedem,
przynaglając, ach przynaglając gnuśną wieczność do trwania.

Wisława Szymborska

„Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród,
Nie damy pogrześć mowy!
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep piastowy,
Nie damy, by nas zniemczył wróg…
— Tak nam dopomóż Bóg!”

Reprint Konstytucji 3 Maja podarowany szkole przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

229 lat temu Sejm Czteroletni po burzliwej debacie przyjął przez aklamację ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była drugą na świecie i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli. Konstytucja 3 Maja stanowi ważny element pamięci zbiorowej, bez której żadna wspólnota istnieć nie może. Polska odzyskiwała niepodległość trzykrotnie: właśnie 3 maja 1791 r. oraz 11 listopada 1918 r. i 4 czerwca 1989 r. Celem ustawy rządowej miało być ratowanie Rzeczypospolitej, której terytorium zostało uszczuplone w wyniku I rozbioru przeprowadzonego przez Prusy, Austrię i Rosję w 1772 r.

Autorami Konstytucji 3 Maja byli Król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj. Nie obeszło się bez przeszkód podczas obrad, w trakcie których uchwalono Konstytucję. W czasie obrad Sejmu Czteroletniego wielu posłów, pracujących na zlecenie państw ościennych (Rosji, Prus czy Austrii), sprzeciwiało się powołaniu ustawy zasadniczej. Okazja nadarzyła się 3 Maja 1791 roku, wówczas wielu przeciwników konstytucji nie powróciło jeszcze z wielkanocnego urlopu. Po siedmiogodzinnych obradach Sejm zatwierdził konstytucję, a król Stanisław August Poniatowski ją podpisał. Twórcy Konstytucji 3 Maja określili ją jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”.

Konstytucja wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej, tak zwanej gołoty. Celem ograniczeń względem szlachty było zapobieżenie możliwości przekupstwa biednego szlachcica przez agentów obcego państwa. Konstytucja potwierdzała też przywileje mieszczańskie nadane w akcie prawnym z 18 kwietnia 1791 roku. Według tego aktu, mieszczanie mieli prawo do bezpieczeństwa osobistego, posiadania majątków ziemskich, prawo zajmowania stanowisk oficerskich i stanowisk w administracji publicznej, a także prawo nabywania szlachectwa. Miasta miały prawo do wysłania na Sejm 24 plenipotentów jako swoich przedstawicieli, którzy mieli głos w sprawach dotyczących miast. Akt ten obejmował pospólstwo opieką prawa i administracji rządowej.

Konstytucja 3 Maja znosiła takie „narzędzia władzy szlacheckiej” jak liberum veto, konfederacje, sejm skonfederowany oraz ograniczała prawa sejmików ziemskich.  W dniu ustanowienia Konstytucji 3 Maja przestaje istnieć Rzeczpospolita Obojga Narodów a w jej miejsce zostaje powołana Rzeczpospolita Polska.  Zniesiona zostaje też wolna elekcja, która w wieku XVIII w ogóle się nie sprawdziła, jej miejsce zastępuje władza dziedziczna, którą po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego miał przejąć władca z dynastii Wettynów.  Aby czuwać nad bezpieczeństwem, wprowadzono stałą armię, której liczebność miała sięgać 100 tysięcy żołnierzy, oraz ustanowiono podatki w wysokości 10% dla szlachty i 20% dla duchowieństwa – gołota, mieszczanie i chłopi byli zwolnieni z płacenia podatku.  Katolicyzm został uznany za religię panującą, jednocześnie zapewniono swobodę wyznań, choć apostazja wciąż była uznawana za przestępstwo. Aby Konstytucja była zawsze aktualna, co 25 lat miał się zbierać Sejm Konstytucyjny, który miałby prawo zmienić zapisy w konstytucji.

Władzę ustawodawczą posiadał dwuizbowy parlament. W skład parlamentu wchodziła Izba Poselska, na którą składało się 204 posłów (szlachta ziemiańska) oraz 24 plenipotentów reprezentujących miasta królewskie. Oraz Izba Senacka (132 członków), w której mogli zasiadać senatorowie, wojewodowie, kasztelani, ministrowie oraz biskupi. 

Władzę wykonawczą posiadała rada królewska, w skład której wchodzili Król jako przewodniczący, pięciu ministrów, prymas Polski (jako przewodniczący Komisji Edukacji Narodowej), oraz bez prawa głosu następca tronu, marszałek sejmu i dwóch sekretarzy. Ministrowie, choć byli powołani przez Króla, odpowiadali przed sejmem. Konstytucja 3 Maja wprowadzała pięciu ministrów. Utrzymano zasadę mówiącą, że król „nic sam przez się nie czyniący, za nic w odpowiedzi narodowi być nie może”.

Konstytucja 3 Maja przetrwała czternaście miesięcy, prawa, jakie wprowadzała do zdemoralizowanej przez przywileje Rzeczpospolitej, były nie do zaakceptowania przez warstwę magnacką. To oni, obok szlachty zagrodowej, stracili najwięcej. Z dniem, kiedy tzw. gołota została odsunięta od władzy państwowej, magnateria często na zlecenie agentów pruskich czy rosyjskich nie mogła kupczyć ustawami, czy zgłaszać liberum veto ustami przekupionych posłów. W dniu 27 kwietnia 1792 roku w Petersburgu zawiązała się konfederacja, później nazwana targowicką. Należeli do niej Szczęsny Potocki, Ksawery Branicki i Seweryn Rzewuski. Na ich „prośbę” połączone siły targowiczan 20 tysięcy i armii rosyjskiej w liczbie 97 tysięcy wkroczyły do Polski.  Król zdołał wystawić tylko 37 tysięczną armię składającą się z rekrutów. Mimo kilku wygrany bitew, kiedy wojska rosyjskie dotarły pod Warszawę, król zdecydował się na kapitulację i przyłączenie do targowiczan. Armia polska poszła w rozsypkę, a sen o wolności umarł na kolejny wiek.

Adrianna Dokurno

Przystroiły się wiosennym kwieciem
Nasze pola i łąki zielone…
Pieśnią swoją radosną, beztroską
Rozśpiewał się w górze skowronek.

Pachnie ziemia wonią polnych kwiatów,
Cała świeżą zielenią spowita.
Sztandarami biało – czerwonymi
Umaiła się Rzeczpospolita.

Trzeci Maja… wojsko idzie drogą,
Aż ulica od ich kroków drży…
Trzeci Maja… łopoczą sztandary,
Idzie wojsko… raz, dwa, trzy…

Niech żyje Majowa Rocznica!
Woła z dziećmi radośnie Grześ mały.
Sztandar dumnie na wietrze powiewa,
A na nim Orzeł Biały.

“Trzeci Maja”, S. Aleksandrzak